Το Σπήλαιο του Πλάτωνα και οι Πεποιθήσεις μας

Πώς θα σας φαινόταν αν σας έλεγαν ότι αυτό που ζούμε καθημερινά δεν είναι η πραγματικότητα, αλλά μια αντανάκλασή αυτής; Σκεφτείτε για λίγο το σπήλαιο του Πλάτωνα, μια από τις πιο ισχυρές αλληγορίες της φιλοσοφίας, που μας δείχνει, πώς συχνά αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και πώς σχηματίζονται οι πεποιθήσεις μας.

Στην ιστορία αυτή, άνθρωποι, ζουν δεμένοι σε ένα σκοτεινό σπήλαιο από τη γέννησή τους με τα κεφάλια τους, στραμμένα προς έναν τοίχο. Πίσω τους καίει μια φωτιά και ανάμεσα της, παρεμβάλλονται αντικείμενα που δημιουργούν σκιές στους τοίχους. Για αυτούς τους ανθρώπους, οι σκιές αποτελούν όλη την πραγματικότητα , όλα όσα ξέρουν για τον κόσμο γύρω τους.

Καθώς παρατηρούν αυτές τις εικόνες, δεν έχουν ιδέα για τον πραγματικό κόσμο έξω από το σπήλαιο. Οι σκιές γίνονται η «αλήθεια» τους, και η ζωή τους περιορίζεται σε μια ψευδή εικόνα της πραγματικότητας.

Το πιο σημαντικό σημείο της ιστορίας, είναι η στιγμή που ένας άνθρωπος απελευθερώνεται από το σκοτάδι του σπηλαίου.  Όταν αρχικά στρέφει το βλέμμα προς το φως, η έντονη λάμψη τον τυφλώνει και νιώθει δυσφορία και πόνο. Σιγά-σιγά, όμως, αρχίζει να ξεχωρίζει τα αντικείμενα γύρω του, να ακούει τους ήχους και να αισθάνεται τη ζωή. Η αντίληψή του για την αλήθεια και την πραγματικότητα αλλάζει ολοκληρωτικά.

Όταν επιστρέφει στο σπήλαιο για να μοιραστεί την ανακάλυψή του, οι υπόλοιποι τον αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό. Δεν μπορούν να φανταστούν τίποτα πέρα από τις γνωστές σκιές τους. Η αλληγορία δείχνει πόσο δύσκολο είναι να αμφισβητήσουμε τις πεποιθήσεις μας και να δεχτούμε νέες αλήθειες που ξεφεύγουν από τη «ζώνη άνεσής» μας.

(Το συγκεκριμένο απόσπασμα βρίσκεται στο 7ο βιβλίο της «Πολιτείας» το οποίο εκτιμάται ότι γράφτηκε γύρω στη δεκαετία του 380 π.Χ.)

Σκεφτείτε για λίγο:

• Πόσες από τις πεποιθήσεις σας, μπορεί να έχουν δημιουργηθεί από όσα σας διδάξαν άλλοι ή από όσα θεωρείτε «φυσιολογικά»;
• Πόσο συχνά αποφεύγετε να αμφισβητήσετε τις ιδέες σας και να αποδεχτείτε  επιθυμίες και όνειρα επειδή η αλλαγή μοιάζει δύσκολη ή τρομακτική;
• Τι θα συνέβαινε αν κάνατε ένα μικρό βήμα έξω από τη ζώνη άνεσης σας, ακόμα κι αν στην αρχή νιώθατε άβολα ή αβέβαια;

Η ιστορία του σπηλαίου μας θυμίζει ότι η αληθινή γνώση απαιτεί θάρρος και προθυμία να κοιτάξουμε πέρα από όσα μας είναι οικεία. Μας ενθαρρύνει να αμφισβητήσουμε προκατασκευασμένες ιδέες και να βιώσουμε τη δική μας αλήθεια.

Ρωτήστε τον εαυτό σας σήμερα: Τι σκιές βλέπετε στον «τοίχο» της ζωής σας και πώς θα μπορούσατε να στρέψετε το βλέμμα σας στο φως.

Στάικου Αντζυ-Life Coach