Εφηβεία: Ένα εκτυφλωτικό φως αναζήτησης

Εφηβεία… Μια περίοδος που συχνά συνοδεύεται από θόρυβο, εντάσεις, αμφισβήτηση και αλλαγές. Κι όμως, η εφηβεία δεν είναι απλώς μια "δύσκολη φάση". Είναι ένα στάδιο αφύπνισης, το σημείο όπου το παιδί κοιτάζει τον κόσμο και λέει: «Ποιος/ά είμαι; Τι θέλω; Πού ανήκω;» Κι αυτές οι ερωτήσεις, όσο δύσκολες κι αν φαίνονται, αν δεν τις απαντήσουμε, θα μας ακολουθούν σε όλη μας τη ζωή.

Το σώμα των εφήβων γίνεται  καθρέφτης της μεταμόρφωσης. Το ύψος, οι ορμόνες, οι διαθέσεις που αλλάζουν μέσα σε λίγα λεπτά, όλα είναι μηνύματα του ίδιου ταξιδιού. Κάθε αλλαγή είναι μια υπενθύμιση ότι μεγαλώνει. Και κάθε «δεν ξέρω πώς να νιώσω» είναι στην πραγματικότητα μια πρόσκληση να γνωρίσει τον εαυτό του λίγο πιο βαθιά.

Εμείς οι ενήλικές, συνήθως γονείς και παιδαγωγοί έχουμε ένα σημαντικό ρόλο: όχι να «διορθώσουμε» ή να «χαλιναγωγήσουμε», αλλά να ανοίξουμε χώρο. Έναν χώρο όπου το παιδί μπορεί να πει ότι νιώθει χωρίς φόβο, έναν χώρο όπου το λάθος μετατρέπεται σε εμπειρία και το ξέσπασμα γίνεται ευκαιρία για κατανόηση. Όταν δείχνεις σε έναν έφηβο ότι είναι ασφαλές να εκφράζει την αλήθεια του, του χαρίζεις το μεγαλύτερο δώρο: την εμπιστοσύνη στον εαυτό του.

Η εφηβεία είναι εκείνο το στάδιο όπου οι νέοι αρχίζουν να διαμορφώνουν τη δική τους πυξίδα αξιών, ονείρων και ταυτότητας. Αυτό που συχνά φαίνεται ως «αντίδραση» είναι στην πραγματικότητα μια κραυγή: «Άκουσέ με. Άσε με να βρω ποιος/α είμαι.» Και όταν οι έφηβοι νιώθουν ότι κάποιος τους βλέπει αληθινά, χωρίς κριτική και φόβο, μέσα τους αναδύεται κάτι πολύτιμο: η αυτοεκτίμηση.

Πολλές φορές δίνουμε εντολές χωρίς να το σκεφτούμε «Διάβασε τώρα», «Μην μιλάς έτσι», «Κάνε αυτό, γιατί το λέω εγώ» Κάθε τέτοια διαταγή μπορεί να σβήσει λίγο από τη φλόγα της δημιουργικότητας τους. Όταν οι έφηβοι μεγαλώνουν ακούγοντας μόνο οδηγίες, μαθαίνουν να υπακούν αντί να σκέφτονται. Μαθαίνουν να φοβούνται την αποδοκιμασία και να μετρούν τη δική τους αξία με βάση το αν «έκαναν αυτό που πρέπει».

Ακόμα και οι λέξεις που χρησιμοποιούμε έχουν τη δική τους δύναμη. Η φράση «Πρέπει να…» κλείνει πόρτες ενώ η φράση «Τι πιστεύεις εσύ;» τις ανοίγει.

Η ενεργητική ακρόαση τους δίνει χώρο να εκφράσουν την αλήθεια τους και τους δείχνει πώς είναι να ακούς, να σκέφτεσαι και να επιλέγεις συνειδητά. Σιγά-σιγά, κάθε κουβέντα μας γίνεται ένα «σε εμπιστεύομαι», και κάθε διαφωνία μας, μια ευκαιρία να γνωριστούμε βαθύτερα. Στόχος λοιπόν δεν είναι να έχουμε παιδιά που υπακούν, αλλά ανθρώπους που εμπιστεύονται τη φωνή τους και εκφράζουν ελεύθερα την άποψή τους.

Τελικά αν μπορούσαμε να παρομοιάσουμε την εφηβεία, θα λέγαμε ότι είναι ένα εκτυφλωτικό φως. Ένα φως αναζήτησης, δοκιμής και τόλμης που λέει: «Θέλω να ζήσω τη ζωή μου όπως την ονειρεύομαι.» Και αυτό το φως χρειάζεται φροντίδα, υπομονή και αγάπη για να μη σβήσει. Ας σταματήσουμε λοιπόν να μιλάμε για «δύσκολους εφήβους». Ας μιλήσουμε για νέους ανθρώπους, που μαθαίνουν να αγαπούν τον εαυτό τους, μέσα σε έναν κόσμο που ακόμα τους μαθαίνει ποιοι πρέπει να είναι.

Στάικου Άντζυ-Life Coach